Artikel Montfoort in de oorlog 2019

BOMMENWERPER CRASHT OP HEESWIJK 

(DOOR JOKE DE WISSEL-VAN DER DOES)

Oorlogsverhaal van Familie Roozenboom

In deze Koningsdagkrant deel ik voor het eerst het oorlogsverhaal van de familie Roozenboom. Zij ontsnapten ternauwernood aan de dood toen er een vliegtuig werd neergeschoten. Mijn moeder, Martha Roozenboom, vertelde dit verhaal aan mij en aan mij twee zussen en twee broers.  Haar broers en zussen, er waren tien kinderen in het gezin Roozenboom, vertelden het weer aan mijn nichten en neven. Ook wij vertellen dit verhaal aan onze kinderen en kleinkinderen. Het is echt ‘ons’ oorlogsverhaal. Als kinderen luisterden wij ademloos naar deze spannende vertelling. Een paar jaar geleden ben ik bij mijn Ome Jan Roozenboom geweest om te vragen wat hij zich kon herinneren. Hij was op dat moment de nog enige in leven zijnde Roozenboom. Alleen hij kon het nog vanuit eigen herinnering vertellen. Toen het gebeurde was hij negen jaar oud maar hij wist zich nog heel veel te herinneren. Vooral de spanning van dat moment en de dagen/ weken daarna bracht hij goed over. Op een gegeven moment vertelde ik dit verhaal aan Hans Elzas van het 4 en 5 mei comité Montfoort/Linschoten. Hij heeft toen de juiste datum en de namen van de bemanning achterhaald. Jan Molenaar en Adje Spruit ontdekten op internet nog aanvullende gegevens
zoals het type bommenwerper, de opstijgplaats en doel van de missie. Ook hebben zij de naam van de Duitse piloot die het vliegtuig die nacht neerschoot en het krijgsgevangenkamp waar de Engelse piloot naartoe is gebracht kunnen achterhalen. Heeft u nog aanvullende informatie laat dit dan via het contactformulier op de website  www.koningsdagmontfoort.nl  weten zodat het verhaal nog completer kan worden. 

Het neergestorte vliegtuig

In de nacht van 29 juni 1943 was er midden in de nacht een luchtgevecht boven Heeswijk, een buurtschap in Montfoort. Een Engelse bommenwerper, type Short Stirling MK III van het 15de Squadron Royal Air Force  was de avond ervoor om 23.45 uur opgestegen in Mildenhall in Engeland met het doel Keulen te bombarderen.
In Venlo steeg een Duitse Jachtjager op. De piloot was Hauptman Heinrich Wohlersvan. Boven Heeswijk raakten de beide vliegtuigen in gevecht. Het Engelse vliegtuig is daarbij dusdanig geraakt dat het brandend neerstortte achter de boerderij van de familie Roozenboom op Heeswijk 87 in Montfoort. Tegenwoordig is hier een woonhuis. De bommenwerper lag half in de Hollandse  Ijssel en half op de walkant aan de Matswijkse kant. Het was zo'n groot vliegtuig (26 meter lang, 7 meter hoog en spanwijdte van 30 meter) dat het ook bijna de Heeswijkse kade raakte.

In het vliegtuig zaten zeven bemanningsleden. Navigator sergeant H. Mallen is met zijn schietstoel uit het vliegtuig gesprongen en richting Benschop gevlucht. Zijn parachute verstopte hij in een knotwilg. Hij was enige overlevende en is door de Duitsers uiteindelijk krijgsgevangen genomen en afgevoerd naar het Krijgsgevangenkamp in  Falllingborstel gelegen in het noordwesten van Duitsland nabij Hamburg.
 
Een ander bemanningslid is ook uit het vliegtuig gesprongen, maar zijn parachute opende zich niet. Hij is te pletter gevallen op het land van een boerderij op Heeswijk. Hier woont nu de familie Van Vulpen. Een afdruk van zijn lichaam was zichtbaar in de droge aarde. Dit geeft aan met welk geweld hij op de grond is gekwakt.
 
De overige vijf bemanningsleden zijn verbrand in het vliegtuig. Mijn moeder Martha vertelde vaak over de verkoolde lijken in het vliegtuig en wat een akelige gezicht dat was.
 
Het vliegtuig is volledig uitgebrand. Door de vlammen liepen de gebouwen en de hooiberg op Heeswijk 87 groot gevaar om ook in de vlammen op te gaan. Met man en macht werden de gebouwen en de hooiberg nat gehouden. Op de foto zijn mijn ome Henk Roozenboom, Opa Hendrik Roozenboom, een onbekende man (op de rug gezien) en mijn vader Johan van der Does bezig met het nathouden van de hooiberg. De foto is in het diepst geheim genomen door mijn ome Piet Roozenboom.

Direct nadat het vliegtuig was neergestort waren de Duitsers erbij. Niemand mocht in de buurt komen. Het was ook levensgevaarlijk. Het vliegtuig, een Engelse bommenwerper, zat vol met munitie om Keulen te bombarderen. Deze kogels en bommen, projectielen of wat er dan ook in heeft gezeten, gingen door de vlammen en de hitte af. Ze schoten door de boomgaard, tussen de klompenmakerij van Co van der Wijngaard en het huis van  de familie Roozenboom. Deze boomgaard is later gekapt. Hier staan nu twee bungalows.


Het was dus tweeledig supergevaarlijk. Door de afgaande bommen en munitie en door de Duitsers. De overleden bemanningsleden zijn door de Duitsers in kisten afgevoerd. Waarheen is niet precies bekend, waarschijnlijk Utrecht of Gouda. Het vliegtuig heeft een aantal weken op de kant gelegen en is door de Duitsers ontmanteld en in gedeeltes afgevoerd.
Decennia lang heeft op de plaats waar het vliegtuig heeft gelegen geen riet gegroeid, zo was de grond verbrand en doordrenkt van brandstof en andere stoffen. Pas nu, ruim zeventig jaar na dato, groeit er weer riet.

Gezien de zeer jonge leeftijd van mijn moeder Martha, Ome Jan en de overige kinderen Roozenboom toen dit gebeurde wisten zij geen namen of rangen van de omgekomen bemanningsleden. Daarnaast was het ook zeer gevaarlijk om hier naar te informeren.
De namen van de omgekomen bemanningsleden zijn onlangs door Hans Elzas van het 4 en 5 mei comité Montfoort achterhaald. Tijdens de Dodenherdenking in Montfoort worden de namen van de Engelse bemanning genoemd, opdat wij hen niet vergeten want zij vielen voor onze vrijheid.
De jonge mannen liggen naast elkaar begraven op het de begraafplaats Amerfoort (Oud Leusden, eerste rij op de foto)

Sergeant A.F. Saunders, piloot, leeftijd onbekend;

Sergeant J.L. Garfit, boordwerktuigkundige; 32 jaar

Sergeant S.J. Devereux, radiotelegrafist, 22 jaar;

Sergeant F.W. Davis, schutter, 22 jaar;

Sergeant F.S. Kennedy, schutter, 23 jaar;

Sergeant G.E. Matthews, schutter, 20 jaar.

foto2 vliegtuig

foto3 vliegtuig

foto5 vliegtuig

foto4 vliegtuig

foto6 vliegtuig

foto7 vliegtuig